Ölçü Karmaşası

Ölçüm, bir çok işte olduğu gibi hortum işinde de en çok karşılaştığımız problem olarak öne çıkıyor. Özellikle tüm dünya ölçü konusunda ortak bir birime kavuşmadığından kaynaklanan bu problemin temelinde, Amerikan’nın kullandığı “imperial” ölçü birimleri ile daha yaygın olarak kullanılan “metrik” ölçü birimleri arasındaki fark yatıyor. Tüm bunlara birde Türkiye’de boru ve hortum çaplarını ifade etmek için kullanılan “parmak” ifadesi de eklenince işler iyice arapsaçına dönüyor.

Haa bir de, hortuma özel bir sorun yaratan boru ve hortum ölçülerinin ifade ediliş şeklinden kaynaklanan bir problemde ekleniyor ki tam bir felaket oluyor, satın almacı ile tedarikçi arasındaki iletişim süreci.

Özellikle borular boru ölçülerini isimlendirirken kullanılan “anma çapı” ifadesi tüm problemlerin sorumlusudur. Tüm bunlara et kalınlıklarından dolayı iç veya dış çap farklarıda eklenince ….. Daha fazla devam etmeyelim en iyisi.

Hortumda aslolan iç çaptır. Bunu ister metrik, ister parmak isterseniz de inch olarak ifade edebilirisiniz. Burada “parmak“ın vücudumuzun bir parçası olan parmaklarımızla karıştırıp, size komik gelecek ama “acaba hangi parmağımı kullanmalıyım” diye tereddüte düşen insan sayısı da azınsanmayacak kadar fazladır. “parmak” ifadesi “inch” e karşılık gelen bir ifadedir.

Çevrimi şu şekildedir; 1 inch = 1 parmak = 25.41 mm 

Bizdeki “parmak” ifadesinin nereden geldiğini bulmaya çalışmış olsamda, kesin bir bilgiye ulaşamadım, bu nedenle bu konuda basit ama mantıklı bir varsayım yaparak geçmek istiyorum. Bazı ölçümler yapılırken birşeyleri referans alırız ya, mesela bir karış ortalama bir erkek için 20-22 cm civarındadır. Bunu öğrenen bir birey, ihtiyaç duyduğunda karışını kullanarak basit ölçümleri kabaca yapabilir. Bu “parmak” meselesinin bir ustanın kendine çap ölçümünde tahmin yaparken başparmağının genişliğini referans alıp, sonrasında da bunu o ustanın yanında yetişen teknik bilgiden tamamen yoksun, görerek öğrenen çıraklarının sürdürdüğünü öngörüyorum açıkçası. Gayet mantıklı bir davranış biçimi gibi görünüyor senaryomuza göre. Ancak günümüzde parmağını hortumun, içine sokarak ölçü almaya çalışanlardan tutunda, parmak boyunu kullanarak hortum almak isteyen onlarca müşteriyle karşılaşmış olmanın verdiği tecrübeye dayanarak, zaman zaman maddi kayıplara bile varan bu hatanın önüne geçebilmek adına paylaştım bu yazımı sizinle.

Hortum alacaksanız, istediğiniz ölçü birimini kullanarak (tercihen mm cinsinden), hortumun iç çapını ölçmeniz yeterlidir. Elinizde hortum yoksa hortumu takmak istediğiniz objenin dış çapını ölçmeniz gerekir ki, aldığınız hortumu o objenin üzerine takabilesiniz.